Khúc ca chứng ngộ

Kính Lễ Chư Đạo Sư

Jetsun Milarepa từ Thành phố Hạnh Phúc Mang Yul trở về Nya Non. Những người bảo trợ trước kia của ông rất vui mừng và xin ông ở lại Nya Non vĩnh viễn. Ở một gốc cây là một tảng đá có hình cái bụng, dưới tảng đá đó có một cái hang, và Milarepa lấy chỗ đó làm chỗ trú. Rồi thượng tọa Shaja Guna và một số người bảo trợ ở Nya Non đến, họ hỏi ông tiến bộ thế nào và chứng ngộ được gì trong thời gian ông lưu trú ở những nơi khác. Ông hát trả lời họ:

Con chí tâm đảnh lễ Marpa, Dịch giả.

Trong lúc ở lại nơi khác,
Ta chứng ngộ rằng không gì hiện hữu;
Tự giải thoát mình khỏi nhị nguyên quá khứ và vị lai.
Ta hiểu rằng Sáu Nẻo không hiện hữu.
Ta đã được giải thoát khỏi sinh và tử một lần và mãi mãi,
Và hiểu rằng tất cả đều bình đẳng.
Ta không còn bám víu vào hạnh phúc hay sầu muộn.
Ta chứng ngộ tất cả những gì ta nhận thức là như huyễn,
Và được giải thoát khỏi lấy và bỏ.
Ta chứng ngộ Chân Lý Vô Phân Biệt,
Và giải thoát khỏi cả luân hồi và niết bàn.
Ta cũng chứng ngộ Tu, các Bước, và các Giai Đoạn (Địa) là như huyễn.
Tâm ta như vậy không có hy vọng và sợ hãi.

Những người bảo trợ lại hỏi Milarepa, “Thầy còn hiểu những gì khác nữa?” Milarepa trả lời, “À, để làm vui lòng các người, ta sẽ hát một bài thích hợp và có ích:

Cha mẹ cung cấp nhân và duyên bên ngoài;
Hàm Tàng Thức thì ở bên trong;
Thân tinh khiết con người có được ở giữa hai thứ đó.
Với ba thứ được phú cho này người ta đứng cách ly Ba Cõi Khốn Cùng.
Bằng quan sát quá trình nhàm chán của sự sinh ở thế giới bên ngoài,
Sự mong muốn khước từ và niềm tin Pháp sẽ phát triển bên trong.
Thêm vào đó, mãi nhớ lời Phật dạy;
Như thế người ta sẽ được giải thoát khỏi người thân và kẻ địch.

Sư Phụ cung cấp trợ giúp từ bên ngoài;
Tự phân biệt phát sinh từ nỗ lực bên trong;
Giữa hai cái ấy là niềm tin và xác quyết.
Như vậy người ta được giải thoát tất cả nghi ngờ và nhầm lẫn.

Một người nghĩ đến chúng sinh trong Sáu Nẻo bên ngoài,
Trong khi tình thương vô biên chiếu sáng tâm từ bên trong.
Giữa hai cái ấy là kinh nghiệm đến từ thiền định.
Như vậy, sẽ không có bi tâm thiên lệch.

Bên ngoài, Ba Vương Quốc được tự giải thoát;
Bên trong, Trí tự hiện diện chiếu sáng ngời;
Giữa hai cái ấy, đứng vững vàng là niềm tin nơi Chứng Ngộ.
Như vậy, sẽ không có tâm thiên lệch
Như thế, lo âu và sợ hãi phai tàn.

Năm Ham Muốn hiện ra bên ngoài;
Trí Vô Chấp chiếu sáng bên trong;
Cảm giác của hai cái ấy có cùng một vị
Được kinh nghiệm ở giữa.
Như vậy người ta được tự do với cả an lạc và buồn phiền.

Sự vắng mặt của hành động và hành vi xuất hiện bên ngoài,
Sự ra đi của sợ hãi và hy vọng thấy bên trong;
Giữa hai cái ấy, và từ ông riêng rẽ,
Là chứng bệnh đến từ nỗ lực.
Như vậy người ta được giải thoát khỏi sự lựa chọn giữa thiện và ác.

Thượng tọa Shaja Guna nói với Milarepa, “Thưa Jetsun, tâm của ngài thấm nhập trong Thanh Tịnh đã lâu, mặc dù trước kia con đã cùng với ngài, nhưng chưa bao giờ con nhận được một lời dạy rõ ràng và xác quyết từ ngài. Bây giờ, xin ngài vui lòng ban cho con lễ Khai Thị và những lời Chỉ Dạy.” Jetsun đồng ý theo yêu cầu của Shaja Guna, và bảo ông ta bắt đầu tu tập.

Sau một thời gian, Shaja Guna đã có kinh nghiệm, và đến nói với Milarepa, “Nếu Sinh Tử và hiện tướng không hiện hữu, thì không cần tu tập Pháp; nếu tâm không hiện hữu, thì đâu cần đến Đạo Sư; nhưng nếu không có Đạo Sư, làm sao học tu tập? Xin ngài vui lòng giải thích bản tánh của những điều này và khiến cho con giác ngộ Tự Tánh của Tâm.”

Lúc ấy Milarepa hát:

Hiện tướng không phải là cái gì đó sinh ra;
Nếu có người thấy cái gì đó xảy ra, ấy chỉ là chấp trước.
Bản tánh của Sinh Tử là không có bản thể;
Nếu ai thấy bản thể trong đó, ấy chỉ là ảo ảnh.

Bản tánh của tâm là hai trong một;
Nếu có người phân biệt hay thấy có đối đãi,
Ấy chỉ là vướng mắc và ái chấp.

Đạo Sư có tư cách là người sở hữu của Truyền Thừa;
Tạo ra Đạo Sư của riêng mình, ấy là điên rồ.

Tự Tánh của Tâm giống như hư không;
Đôi khi nó bị che mờ vì những đám mây của Dòng Niệm Tưởng.
Rồi cơn gió nội giáo của Đạo Sư
Thổi đi những đám mây lảng vảng;
Song chính Dòng Niệm Tưởng là sự chiếu sáng.
Kinh nghiệm thì tự nhiên như ánh sáng của mặt trời và mặt trăng;
Song nó ở bên kia cả thời gian lẫn không gian.
Nó ở bên kia mọi ngôn từ và diễn đạt.
Nhưng niềm tin chắc phát triển trong tâm, như nhiều ngôi sao sáng;
Bất cứ khi nào nó chiếu thì đại xuất thần phát sinh.

Nằm bên kia tất cả trò chơi chữ là bản tánh của Pháp Thân;
Trong hành động của Sáu Nhóm, nó hoàn toàn là không.
Nó siêu việt, không gắng sức, và tự nhiên,
Bên kia tầm nắm bắt của ngã và vô ngã.
Ở mãi mãi trong đó là Trí Không Chấp Giữ.
Kỳ diệu thay là Ba Thân, Ba trong Một.

Rồi ông bảo Shaja Guna đừng để bị vướng mắc trong khoái lạc, danh vọng, và thế gian, nhưng hãy hiến mình cho tu tập Pháp trọn đời và thúc giục người khác cùng tu tập.

Rồi Milarepa hát:

Hãy nghe ta, hỡi người có thiện tài!
Không phải đời này không chắc chắn và mê hoặc sao?
Không phải những khoái lạc và thú vui của nó giống như bóng nước sao?
Có bình an nào ở đây trong Sinh Tử?
Không phải diễm phúc giả dối của nó không thực như giấc mộng sao?
Không phải ca ngợi và trách mắng cả hai đều trống rỗng như âm vang sao?
Không phải tất cả hình tướng đều giống như Bản tánh của Tâm sao?
Không phải Phật cũng giống như Pháp Thân sao?
Không phải Pháp Thân đồng nhất với Chân Lý sao?
Người giác ngộ biết tất cả mọi vật là tâm;
Vì thế, nên quán tâm cả ngày lẫn đêm.
Nếu quán nó, ông vẫn có thể không thấy gì.
Rồi hãy định tâm trong cảnh giới không thấy này.

Trong tâm Milarepa không có tự thể nào cả;
Ta, chính ta, là Đại Thủ Ấn;
Bởi vì không có khác biệt giữa Thiền Định Tĩnh và Động,
Ta không cần các giai đoạn khác nhau trên đường Đạo.
Bất cứ cái gì hiện ra, tự tánh của nó cũng là Tánh Không;
Trong sự quán của ta không có chú tâm hay không chú tâm.

Ta đã nếm mùi vị của Không Hiện Hữu;
So với các giáo lý khác, đây là đệ nhất.
Tu tập Yoga Kênh, Khí, và Giọt Tinh Chất,
Lời dạy của Ấn Karma và của Yoga Chân Ngôn,
Tu tập quán tưởng Phật và Bốn Tư Thế Thanh tịnh,
Đây chỉ là những bước đầu của Đại Thừa.
Tu tập chúng không nhổ được rễ ái dục và ghét.

Hãy nhớ kỹ trong tâm những gì bây giờ ta hát;
Tất cả vạn vật là của Tự Tâm, mà nó là không.
Ai không bao giờ ra đi từ Kinh Nghiệm và Chứng Ngộ Không,
Không gắng sức mà thành tựu tất cả mọi tu tập sùng mộ và nhẫn nhục,
Ở trong đây có tất cả mọi công đức và kỳ diệu!

Milarepa hát như vậy, và thầy Shaja Guna hiến mình cho tu tập thiền định. Thầy ấy đã đạt được liễu tri phi thường và trở thành một trong những Đệ tử thân cận của Jetsun. Đây là câu chuyện về Milarepa thuần thục tu sĩ Shaja Guna ở Nya Non, trong Hang cái Bụng.

Đức Milarepa